شاید در وهله اول یدک کشیدن نام تنها بزرگترین کارگردان زنده دنیا بتواند مردم را به تماشای یک فیلم سه ساعت و ۲۶ دقیقه‌ای وادار کند و در نگاهی غیر متعصبانه، درک طولانی بودن فیلم می‌تواند سخت باشد اما فیلم که توسط اسکورسیزی و اریک راث از کتاب دیوید گران اقتباس شده، در طول تمامی مدت زمان خود به طرز زیبایی پیش می‌رود. داستان می‌گوید و باز هم داستان می‌گوید. داستانی که یک تاریخچه زنده و مستند و کاملا قابل لمس از کشور آمریکا است و بدون دخالت سیاست و کج‌روی از حقیقت تاریخ به پرده نمایش رسیده و همچون سایر آثار اسکوسیزی قرار است تا ابد در قاب سینما زنده بماند.

بنابراین استراتژی مارتین برای همه چیز را گفتن در عین عدم درافتادن با ریتم و ایجاد خستگی و بی‌حوصلگی در مخاطب، مهم‌ترین شاخصه بنای فیلم قاتلان ماه کامل (Killers of the Flower Moon) است. اساسا اسکورسیزی همراه با دو یار جواهرنشان خود یعنی دنیرو و دی کاپریو برای ثبت غیرمستند ماجرایی مستند در کنار هم جمع شده اند. جنایت تاریخی علیه اوسیج‌ها را حالا همه دنیا خیلی خوب و دقیق می‌دانند و صد البته نگاه حمایت‌کننده و استعماری پشت آن را به خوبی درک می‌کنند. فیلم قاتلان ماه کامل (۲۰۲۳) به لحاظ فیلمنامه‌نویسی فیلم خوبی است چون چند اصل اساسی را در همان گام نخست و معماری روایت خود مد نظر قرار می‌دهد. برخی از این موارد عبارتند از:

داستان پرکششی را تعریف می‌کند.
داستان پرکششی از یک کتاب غیرداستانی، پر فروش و جایزه گرفته را تعریف می‌کند.
داستان فیلم مستند بر تاریخ قرن گذشته آمریکا است.
ماجرای اصلی کتاب رسیدگی به یک پرونده جنایی سریالی است.

اسکورسیزی جز آنکه نام بزرگی داشته باشد، در 81 سالگی آن‌چنان کارگردان سر حال و با هوش و حواسی هست که بتواند باز هم بازی‌های درجه یکی از بازیگران خود بگیرد. خواه این بازیگر دی کاپریوی همچنان جذاب باشد و چه لیلی گلداستون که شاید هر بازیگر زن دیگری جای او بازی می‌کرد، فیلم به قدرت فعلی نبود. دی کاپریو انتخاب درستی بود چرا که حماقت توآم با احساسات قلبی را توانست به خوبی با هم مخلوط کند. برای همین در چهره ارنست بورکهارت که خیره شوید خبری از تیزبینی نگاه دی کاپریوی واقعی نیست.

همانطور که چشمان مالی (لیلی گلداستون) به اندازه یک کتاب حرف برای گفتن دارد و این نگاه کشف و هدایت اسکورسیزی را پشت سر خود دارد. ضمن اینکه نقش سخت و حساس هیل با بازی استادانه دی نیرو به راحتی می‌توانست فیلم را به مرز کمدی بکشاند اما این اتفاق نیفتاد. علاوه بر بازی‌ها، ارائه میزانسن‌های همیشگی اسکورسیزی، با شروع از یک کنج و پایان در کنج دیگر و ترکیب حرکت دوربین با نماهای ثابت، به سان یک کلاسیک به روز شده، توجه مخاطب را به داستان معطوف می‌کند و از جلوه‌گرایی بی‌دلیل دور است.

چند نکته کلی در زمینه‌ی کارگردانی اسکورسیزی در این فیلم وجود دارد:

کارگردان آنقدر معتبر هست که بتواند بزرگترین ستارگان هالیوود را به خدمت بگیرد و در عین حال می‌داند از داستان و بازیگران خود چه می‌خواهد. در ابتدا قرار بود دی کاپریو نقش کارآگاه FBI را بازی کند اما در مرحله اقتباس فیلمنامه کارگردان و فیلمنامه‌نویس تصمیم می‌گیرند بیشتر روی زندگی اوسیج‌ها متمرکز شوند و بنابراین نقش دی کاپریو را تغییر می‌دهند. نقش کارآگاه را جسی پلمونز بازی می‌کند.
کارگردان توان هدایت صحیح بازیگران خود را، هر اندازه که درخشان و بزرگ باشند، دارد. صحنه‌های جرم و جنایت را با پرداختی غیر هالیوودی و تاثیرگذار و متفاوت از صحنه‌های گفتگومحور ارائه می‌کند. به عنوان مثال نگاه کنید به صحنه مرگ آنا خواهر مالی. بردن و نشاندن آنا روی تکه سنگ در حالی که چند بار می‌گوید "می‌خواهید من رو بکشید" و سپس بنگ شلیک تیر پشت سر او. کارگردان به اوسیج‌ها احترام ویژه‌ای می گذارد و بنابراین استفاده از نابازیگران بومی و نحوه هدایت مستندوار آن‌ها مقابل دوربین را به عنوان استراتژی خود بر می‌گزیند.
کارگردان علیرغم آنکه می‌توانسته اما تن به ساخت این فیلم در نظام و امکانات استودیویی نداده است. او تلاش کرده تا روش فیلمسازی محبوب خود را همچون کاری که در سکوت (۲۰۱۶) یا رفتگان (۲۰۰۶) انجام داد، در فیلم اخیرش نیز به کار بگیرد و شمایل فیلم نیز نشان می‌دهد که او در این زمینه کاملا موفق بوده و حتی فیلم را تا مسابقه کن 2023 نیز رساند.

این شاید برای مخاطب دور از صحنه سینما کمی تعجب برانگیز باشد اما برای یک کارگردان بزرگ که هم فیلم مستقل ساخته و هم برای نظام استودیویی در هالیوود پیراهن پاره کرده داستان دیگری دارد. نگاهی دقیق‌تر به کارنامه اسکورسیزی می‌تواند برای مخاطب جد‌تر سینما یادآور فیلم‌های کم بودجه و به اصطلاح خیابانی او در کنار فیلم‌های پر زرق و برق هالیوودی باشد که هر دو هم خوب ساخته شده‌اند. در همین راستا و پس از پخش فیلم قاتلان ماه کامل، نشریه نیویورکر با او به گفتگو نشست.

اسکورسیزی در پاسخ به این اظهار که «وقتی یک فیلمساز برای استودیوهای بزرگ کار می‌کند، بدون شک با محدودیت مواجه می‌شود. این بدان معنا نیست که فیلمسازان فیلم بدی ساخته‌اند، بلکه همیشه یک مانعی وجود دارد که هر فیلمسازی در حین کار برای استودیوهای بزرگ به آن برخورد می‌کند»، ماجرای ساخت هوانورد (۲۰۰۴) و رفتگان (۲۰۰۶) را تعریف کرده و می گوید «درست است که رفتگان (۲۰۰۶) را تقریباً به دلخواه خودم ساختم اما این یک مبارزه سخت بود از ابتدا تا انتها.»

خبرنگار از اسکورسیزی درباره اینکه دوست دارد باز هم با بودجه کم و با هفت نفر عوامل صحنه بتواند فیلم بسازد سوال می‌کند و مارتین می‌گوید:

«بله. این ایده در ذهنم است. هفت نفر می‌توانند هفتاد نفر باشند، اما باید احساس هفت نفر را بکنید، زیرا به صراحت بگویم، قد کوتاهی دارم. من پیر شده‌ام. می خواهم وارد اتاقی شوم با نورپردازی و همه کابل‌ها. باید یک دستیار در جلوی من باشد که من را همراهی کند. دوست داشتم بتوانم دوباره آزادی تیم‌های کوچک را داشته باشم، حس آزادی را. در فیلم قاتلان ماه کامل، آدام سامنر دستیار برجسته‌ای بود. او با استیون اسپیلبرگ و ریدلی اسکات همکاری می‌کند. در کارهای پشت صحنه مثلا من می‌گویم: "خوب، آنها در حال آمدن به این سمت خیابان هستند، ما باید اینجا رد شویم"، و البته داستان در سال ۱۹۲۱ است. بنابراین پس‌زمینه، لباس‌ها، اسب‌ها، نیاز به افرادی دارد که کارهایی انجام می‌دهند. این مثل فیلمبرداری کردن در نیویورک نیست، اما ما کنترل صحنه را در اختیار داشتیم. مثل یک استودیو. این، به طرز عجیبی باعث می‌شد احساس کنیم داریم یک فیلم کوچک‌تر تولید می‌کنیم.»

لینک مرجع

نویسنده: جواد صفوی (تحریریه ماجرا)

دلایل موفقیت فیلم قاتلان ماه کامل (2023)

دوره های مرتبط

نظرات کاربران

جهت ثبت نام، شماره موبایل و رمز عبور انتخابی خود را وارد نمایید.

کد 5 رقمی ارسال شده به موبایل خود را وارد کنید

جهت ورود نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نمایید.