در این سال‌ها این گزاره که یادگیری هنر نقش مهمی در پرورش یک کودک یا نوجوان دارد، رفته رفته به گوش همه ما آشنا و بدیهی به نظر می‌آید. کودکان ذاتا هنرمندند، زیرا برای شناخت خود و جهان پیرامونشان هر روز تجربه‌های تازه می‌کنند. آنها که هنوز نسبت بکری با محیطشان دارند، بی هیچ پیش فرضی با اطراف روبرو شده و مدام احساسات و افکارشان را در قالب خلق‌های هنری بروز می‌دهند. دستشان را در سطل رنگ فرو می‌برند و روی دیوار نقاشی می‌کشند یا مقابل خانواده به ایفای نقشی می‌پردازند که متنش را بداهه آماده کرده‌اند. این به این معنی است که با آموزش تسهیل‌گرانه و نه تحمیل‌گر می‌توان بستر امنی برای این تجربه‌ورزی فراهم کرد.

هنر تخیل کودک را بارور می‌کند، به او اجازه می‌دهد بهتر و راحت‌تر خود را بیان کند و اعتماد به نفسش را افزایش می‌دهد. با توجه به تجربه آموزش معلمانی مثل خودم طی این سال‌ها، بارها دیده‌ایم که بسیاری از مسائل ارتباطی و عاطفی‌ بچه‌ها طی فرایند خلق هنری حل شده یا التیام پیدا کرده‌ است. همچنین بچه‌ها بسیاری از مهارت‌های ذهنی، دیداری، شنیداری و حتی فیزیکی‌شان ر‌ا طی انجام فعالیت‌های هنری به دست می‌آورند و تقویت می‌کنند.

در زمینه آموزش هنر به کودکان و نوجوانان در ایران، جای هفتمین هنر یعنی سینما نسبتا خالی است و بسیار کمتر از هنرهای دیگر به آن پرداخته می‌شود. خانواده‎ها در این باره اولویت‌های مشخص دیگری دارند و اغلب آموزش سینما به ذهنشان هم خطور نمی‌کند. دلیلش قطعا این است که رشته‌های دیگر همچون نقاشی، موسیقی، ادبیات و حتی تئاتر قدمت آموزشی بیشتری دارند و همچنین اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی بیشتری درباره‌شان طی این سالها شده ‌است. این در حالی است که سینما به مثابه هنر دوران مدرن، مجموعه‌ای از هنرهای پیش از خود را در بر می‌گیرد و در دل یادگیری سینما، می‌توان به آن‌ها نیز پرداخت. البته در سال‌های اخیر با توجه به افزایش اهمیت رسانه سینما و تاثیراتی که روی آموزش نسل کودک و نوجوان پیدا کرده و همچنین تعامل بیشتر بچه‌ها با تکنولوژی و فضای مجازی، خانواده‌ها بیشتر به اهمیت آموزش صحیح در این حوزه‌ها توجه نشان دادند. حالا این روزها همه، حتی نوجوان‌ها تلفن همراه دارند و یک دوربین که می‌توانند با آن فیلم بسازند، عکس بگیرند و... همه این‌ها نشان‌دهنده ضرورت و ظرفیت زیاد آموزش سینما به کودکان و نوجوانان است. درک این موقعیت قطعا سبب می‌شود خانواده‌ها نگاه دیگری به این مقوله داشته باشند.

آموزش سینما به بچه‌ها در واقع خیلی بیشتر از آموزش فنون سینمایی است. بچه‌ها در فرآیند فیلمسازی به واسطه این که کاری گروهی را تجربه می‌کنند، کار کردن در یک گروه و مدیریت آن را یاد می‌گیرند. همچنین بهتر می‌توانند احساساتشان را بروز بدهند و آن‌ها را مدیریت کنند. اعتماد به نفس بالاتری پیدا می‌کنند و البته مجموعه‌ای از مهارت‌هایی را فرا می‌گیرند که مربوط به عصری است که در آن زندگی می‌کنند.

آن‌ها از طرفی در معرض تصاویر بی‌شمار و تصادفی زیادی هستند که شاید دقیقا ندانند چطور با آن‌ها مواجه شوند و از طرف دیگر، بیشتر از هر زمان دیگری، برای یادگیری سینما ابزار دارند. بنابراین، به نظر این امر ضروری است که تصویر و ویژگی‌های آن را بهتر بشناسند و بتوانند تصاویر مختلف با کیفیات متفاوت را با قوه تحلیل و تفکر انتقادی خود از همدیگر باز بشناسند. همچنین، فیلمسازی با موبایل، یک کاربری مثبت و هدفمند برای گوشی‌های همراه یا دوربین‌هایشان است تا این بار در راستای خلق هنر و شناخت بیشتر خود و جهان اطرافشان از آن استفاده کنند. چه بسا که این مسیر، شروع کار حرفه‌ای سینمایی نوجوانانی باشد که در آینده با آموزش موثر و اعتماد به نفس بیشتر، در رشته‌های مختلف سینمایی فعالیت می‌کنند.

در همه جای دنیا مراکز و سازمان‌هایی برای آموزش سینما به بچه‌ها وجود دارد؛ از ورکشاپ‌ها و دوره‌های کوتاه‌مدت تا کمپ‌های تابستانی و دوره‌های جامع ی‌ ساله فیلمسازی. همچنین جشنواره‌های مهم زیادی در دنیا وجود دارند که بخشی از برنامه‌های فستیوالشان را به نمایش فیلم‌های کودکان و نوجوانان اختصاص داده‌اند و حتی سرمایه‌گذاری‌هایی در این زمینه می‌کنند. این دست اتفاق‌ها، می‌تواند ادامه راه را برای نوجوان‌ها هموارتر کرده و آن‌ها را برای ادامه حرفه‌ای سینما در بزرگسالی آماده می‌کند. این روزها فیلمسازان موفق جوان زیادی هستند که در نوجوانی آموزش مؤثر فیلمسازی دید‌ه‌اند و این مسأله تأثیر زیادی روی مسیر حرفه‌ای‌شان گذاشته ‌است.

با توجه به آنچه در این باره گفته شد، ایران هنوز برای رسیدن به آموزشی موثر در این زمینه راهی طولانی در پیش دارد و قطعا اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درباره آموزش سینما به کودکان و نوجوانان زمان‌بر است. همچنین این فعالیت نیازمند بسترسازی‌هایی است که با توجه به ظرفیت این نوع آموزش، قطعا به سمت آن حرکت خواهیم کرد.

سپیده برنجی/ تحریریه ماجرا

بچه‌ها در فرآیند فیلمسازی چه چیزهایی یاد می‌گیرند؟

دوره های مرتبط

نظرات کاربران

جهت ثبت نام، شماره موبایل و رمز عبور انتخابی خود را وارد نمایید.

کد 5 رقمی ارسال شده به موبایل خود را وارد کنید

جهت ورود نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نمایید.