نگاهی به چهار فیلم کوتاه جدید از وس اندرسون

وس اندرسون (Wes Anderson) کارگردان پرکار و موفق هالیوودی است که در سوابق هنری او سه بار نامزدی دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه و یک‍بار نامزدی دریافت جایزه اسکار بهترین کارگردانی به چشم می‌خورد. وس اندرسون کارگردانی است که در طی سال‌ها فعالیت به عنوان فیلمساز، شیوه روایی مختص خودش را به مخاطبین نشان داده و سبک مخصوص خودش را پایه‌گذاری کرده است. چه زمانی‌ که فیلم به نسبت رئالی مثل «هتل بزرگ بوداپست» یا انیمیشن محبوبی مثل «آقای فاکس شگفت‌انگیز» را کارگردانی می‌کند، مخاطبین با یک نگاه و به‌راحتی حدس می‌زنند که فیلم این اثر وس اندرسون است! وس اندرسون در سال 2023 چهار فیلم کوتاه به نام‌های «داستان شگفت انگیز هنری شوگر»، «قو»، «موش‌گیر» و «سم» ساخت که براساس مجموعه داستان‌ کوتاهی به‌نام «داستان شگفت‌انگیز هنری شوگر و شش داستان دیگر» نوشته رولد دال در سال 1977 میلادی، ساخته شده‌اند. در این جستار به معرفی و بررسی مختصرِ جدیدترین فیلم‌های کوتاه وس اندرسون می‌پردازیم.

معرفی فیلم‌ها:

1. داستان شگفت انگیز هنری شوگر (The Wonderful Story of Henry Sugar)

این فیلم به صورت داستان‌گویی موازی روایت می‌شود و ماجرای سه نفر را برای ما بازگو می‌کند. با شروع داستان ما با پزشکی هندی آشنا می‌شویم که زندگی امداد خان را می‌نویسد. امداد خان مردی است که بعد از سال‌ها تمرین و چیزهایی که از یک یوگی هندی یاد گرفته‌است، می‌تواند با چشمانی کاملا بسته همه چیز را ببیند و برای دیگران نمایش اجرا می‌کند و درست فردای روزی که با پزشک هندی صحبت می‌کند، می‌میرد و ما بعد از این با کاراکتر هنری شوگر آشنا می‌شویم. مردی از یک خانواده مرفه انگلیسی که به قمار علاقمند است و کتاب امدادخان را می‌خواند و تصمیم می‌گیرد راه و روش او را پیش بگیرد و بعد از سه سال تلاش بالاخره موفق می‌شود. هنری قمار می‌کند و به‌راحتی همه را می‌برد و با پول زیادی که به‌دست می‌آورد، بیمارستان‌ها و یتیم خانه‌های زیادی تأسیس می‌کند.

2. فیلم قو (The Swan)

داستان این فیلم که یک کمدی سیاه است، پسربچه‌ای باهوش و درون‌گرا با جثه‌ای کوچک را نشان می‌دهد که درگیر قلدری و آزار و اذیت دو پسر نوجوان بزرگتر از خودش می‌شود و مسیر کشمکش این پسر با دو نوجوان را تا رسیدن به پایانی تأمل برانگیز، دنبال می‌کنیم.

3. فیلم موش‌گیر (The RatCatcher)

داستان فیلم در یک دهکده انگلیسی اتفاق می‌افتد که در آن یک خبرنگار و یک مکانیک به صحبت‌های یک موش‌گیر گوش می‌دهند که می‌خواهد خبرنگار و مکانیک را گول بزند و آن‌ها را مثل موش‌ها طعمه خودش قرار دهد.

فیلم سم (Poison)

داستان این فیلم درباره مردی انگلیسی‌ست که توسط ماری گزیده شده و نمی‌تواند از جایش تکان بخورد. دوست مرد، دکتری هندی تبار را خبر می‌کند و او مشغول آماده کردنِ پادزهری مخصوص می‌شود. اما زمانی که دکتر سعی دارد مار را از بدن بیمار جدا کند متوجه چیز عجیبی می‌شود و وقتی که درباره آن سوال می‌پرسد، خشم مرد جوان را برمی‌انگیزد.

شخصیت پردازی و بازیگری

بازیگرانی مثل بندیکت کامبربچ، رالف فاینز، بن کینکزلی، دو‌ پتل، الیل فورد و بنوآ هرلین در این چهار فیلم کوتاه ایفای نقش کرده‌اند. وفاداری وس اندرسون به شخصیت پردازی رولد دال در داستان‌های کوتاه کاملا مشهود است اما این کار را هم به سبک خودش انجام داده است! در فیلم‌های وس اندرسون، امکان ندارد شما بتوانید بازیگران را در ایفای نقش‌هایشان از حدی مشخص آزادتر و رهاتر ببینید. اجرای تمام بازیگران به‌صورت وسواس گونه‌ای به همان چیزی تبدیل می‌شود که کارگردان مدنظر دارد. انتخاب رالف فاینز که نقش خودِ دال را در کلبه نویسندگی‌اش بازی می‌کند، با آرامش و کاریزمایی که در شخصیت نشان می‌دهد به باورپذیری روایت کمک می‌کند. در هر چهار فیلم ما بخشی از زندگی دال را مشاهده می‌کنیم که این یک نشانه هوشمندانه و نوآوری جالبی برای مرتبط نشان دادن فیلم‌ها به یکدیگر است. یکی دیگر از نکات قابل توجه این فیلم‌ها تخریب کردن دیوار چهارم است که امضای خاص وس اندرسون برای درگیر کردن مخاطب می‌باشد و کمک می‌کند که فضای فانتزی و خاص فیلم‌ها ملموس‌تر به‌نظر برسد و باعث می‌شود تماشای چهره‌های بدون تغییر بازیگران در مدت زمان فیلم‌ها، مخاطب را خسته نکند.

در فیلم کوتاه داستان شگفت‌انگیز هنری شوگر فیلمساز مهارتش را به طور کامل در شخصیت پردازی نشان داده‌است به صورتی‌که در چهل دقیقه کاملا شخصیت امداد خان را می‌شناسیم و درگیر زندگی عجیب و غریبش می‌شویم که با چشمانی بسته دوچرخه سواری می‌کند و حتی سوزن نخ می‌کند. شخصیت هنری در ابتدا مردی ثروتمند و قمارباز است و سیر تغییر و تحول کاراکتر و تبدیل شدن او به یک آدم مفید را دنبال می‌کنیم و با وجود مدت کوتاه فیلم کاملا همراه داستان زندگی‌اش می‌شویم. نوع ادای کلمات و حالت چشم‌ها و روایتگری چهره بازیگرها از نکته‌های قابل توجه این چهار فیلم‌ کوتاه است. در فیلم کوتاه قو، راوی خودش را بزرگسالیِ پسر بچه نقش اصلی فیلم، معرفی می‌کند و شکل کوبنده‌ی ادای دیالوگ‌هایش که هر لحظه مخاطب را به هیجان می‌اندازد از قدرت کارگردان نشأت می‌گیرد. همیشه فکر می‌کنیم بازی کردن بدون نمایش دادن احساسات شدید و مثل دیالوگ گفتن به سردی یک ربات، هیچ واکنش احساسی را در مخاطب به‌وجود نمی‌آورد اما در این فیلم کوتاه کاملا برعکس است و سردی داستان و راوی مکمل یکدیگر شده‌اند.

در فیلم کوتاه موش‌گیر، بازی رالف فاینز در نقش موش‌گیر در مدت کوتاه فیلم تاثیر زیادی روی مخاطب می‌گذارد و ممکن است هیچ‌وقت نتوانید این موش‌گیر چندش‌آور را فراموش نکنید! با گریم و حالت بدنی غریبی که از خودش نشان می‌دهد تمام و کمال کاراکتری را به نمایش می‌گذارد که حس انزجاری درون مخاطب به وجود می‌آورد. در فیلم کوتاه سم همه‌ی بازیگران درست به‌اندازه در جای خود قرار گرفته‌اند تا فضای یک بیمارستان غیرعادی را برای مخاطب بسازند. شخصیت دکتر و پرستار شبیه هیچ دکتر و پرستاری که تا به امروز در فیلم‌ها دیده‌اید، نیستند و شخصیت اصلی فیلم هم به همان اندازه غریب و نا آشنا به‌نظر می‌رسد. تیم بازیگری این چهار فیلم کوتاه تقریبا یکسان است اما مهارت کارگردانی وس اندرسون و تجربیات بازیگران باهم ترکیب شده‌اند و در نهایت شخصیت‌هایی فراموش نشدنی خلق کرده‌اند.

کارگردانی

تمام طرفداران سینمای وس اندرسون می‌دانند که او همیشه جهان و تصاویر ذهنی‌اش را بدون هیچ کم و کاستی در فیلم‌هایش پیاده می‌کند و شاید ماهیت اصلی این دنیای جذابِ وس اندرسونی همین است! اینکه بدون پیروی از قوانین و اصولی که دیگران تعریف کرده‌اند، اثر هنری خودت را بدون ترس و با قوانین شخصی‌ات بسازی و فیلم‌هایی بسازی که همه‌ی مخاطبان با یک نگاه متوجه شوند که این فیلم‌ها متعلق به توست. دیوانگی‌ها و وسواس‌های عجیب وس اندرسون در بیشتر پلان‌ها مخاطب را با این سوأل مواجه می‌کند که آیا چیزی که دارم تماشا میکنم سینماست؟! و جواب او بله است. در هر چهار فیلم کوتاه، پایبندی اندرسون به قاب‌بندی‌های متقارن و متوازن، هندسی بودن چیدمان صحنه، و فضای فانتزی و کات زدن‌ها و زوم این و زوم بک‌هایی که که هرلحظه مخاطب را غافلگیر می‌کند به چشم می‌خورد. وس اندرسون با سبک منحصربه‌فردش در در قرینه کردن اجسام و لوکیشن‌ها، و استفاده از کلوزآپ و لنزهای زوم برای دفرمه کردن صورت بازیگرها که حالت نمایشی آن‌ها باورپذیرتر باشد، موفق عمل کرده‌است. در این چهار فیلم کوتاه، دنبال نکردن سیر مشخص زمانی و گم شدن در فضای داستان و دنیای ذهنی کارگردان است که مخاطب را دنبال خودش می‌کشاند. کمدی سیاهی در درون‌مایه همه فیلم‌ها به چشم می‌خورد و وس اندرسون با ساختن این چهار فیلم کوتاه گویا خواسته است به مخاطبین و طرفدارانش ثابت کند که در مدت زمان کوتاه هم می‌تواند فضایی خلق کند که به‌سختی بتوانید فراموشش کنید!

طراحی صحنه و لباس

مخاطبین همیشه وس اندرسون را با طراحی‌ صحنه باشکوه و طراحی لباس منحصربه‌فردش به‌یاد می‌آورند و در این چهار فیلم کوتاه هم مثل همیشه یکی از بارزترین ویژگی‌ها و مهم‌ترین نقاط قوت فیلم‌ها طراحی صحنه و لباس است. فیلم‌ها در یک استودیوی بزرگ که همه‌ی لوکیشن‌ها را در برمی‌گیرد، فیلم‌برداری شده‌اند. دکورهای فیلم، حتی جنگل و درخت‌ها، مثل صحنه‌ی تئاتر چیده شده‌اند اما همه چیز آن‌قدر مکمل یکدیگرند که کم کم یادت می‌رود در دنیای واقعی درخت‌ها مقوایی نیستند! پالت‌های رنگی هر صحنه با توجه به حس و حال همان قسمت از روایت به‌کار گرفته شده‌است. از خانه‌ی نویسنده با رنگ‌های گرم گرفته تا رنگ‌های سرد داستان پسربچه فیلم قو که فضای بی‌رحمانه‌ای را به مخاطب القا می‌کند. صحنه‌ها مثل تئاتر جلوی چشم مخاطب تغییر می‌کند و حتی افراد پشت صحنه را می‌بینیم اما سرعت روایت باعث می‌شود ذهن‌مان دچار پرش نشود. همه‌ی اجزای مختلف فیلم‌ها خلاقیت وس اندرسون را در خلق فضاهای غیرعادی به رخ می‌کشند. استفاده از رنگ‌بندی‌های روشن و متنوع و اکسسوری‌های متفاوت برای کمک کردن به شخصیت پردازی و فضاسازی از دیگر ویژگی‌های اصلی این فیلم‌ها می‌باشد؛ مثل مبل یا خانه و قمارخانه‌ای که شاید شبیهش را به طور معمول در فیلم‌های دیگر مشاهده نکرده‌اید. طراحی لباس مهم‌ترین ابزار وس اندرسون برای خلق کاراکترهای عجیبش است، مثل کت و شلوارهایی با رنگ‌های تند و برش‌های غیرمعمول برای هنری شوگر و لباس یک‌رنگ موش‌گیر و لباس‌هایی با پارچه‌هایی سبک برای روح آزاد امدادخان و بازی با رنگ‌های لباس‌های پسربچه فیلم قو نهایت تلاش کارگردان برای ترسیم دنیای ذهنی عجیب و غریبش روی صحنه است.

امیدواریم از خواندن این جستار لذت برده باشید و ترغیب شده‌باشید که این چهارفیلم کوتاه و متفاوت وس اندرسون را تماشا کنید.

نویسنده: مهتاب محمودی (تحریریه ماجرا)

نگاهی به چهار فیلم کوتاه جدید از وس اندرسون

مهتاب محمودی

دوره های مرتبط

جهت ثبت نام، شماره موبایل و رمز عبور انتخابی خود را وارد نمایید.

کد 5 رقمی ارسال شده به موبایل خود را وارد کنید

جهت ورود نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نمایید.