مریل استریپ، بانوی آهنین سینما در سال 1949 به‌دنیا آمد. مریل توانایی زیادی در درک سریع لهجه‌ها و به‌خاطر سپردن متن دارد. او وسواس عجیبی در انتخاب نقش‌هایش دارد و از معدود بازیگران زنی محسوب می‌شود که نقش‌های اصلی و مهم کارنامه‌اش جلب توجه می‌کند. مریل کارنامه متنوع و پرکاری دارد و همیشه سعی کرده‌است از تکرارشدن جلوگیری کند! فیلم‌های کمدی، اکشن، درام، حتی صداپیشگی در یکی از قسمت‌های سیمپسون‌ها را تجربه کرده‌است. مریل استریپ در جوانی عاشق رمان زنان کوچک بوده‌است و بارها آن را مطالعه کرده‌است به‌همین دلیل پیشنهاد گروتا گرویک را قبول کرد و به او گفت: به من بگو فقط باید چه کاری انجام بدهم؟! و مریل استریپ در فیلم زنان کوچک را در نقش عمه ثروتمند می‌بینیم. یکی از سخت‌ترین نقش‌هایش به بازی در فیلم کمدی مرگ درخور اوست Death Becomes Her 1992 تعلق دارد. فیلم‌برداری این فیلم هفت ماه طول کشید و به‌دلیل حساسیت او به لوازم آرایشی متعدد،برای مسن‌تر نشان دادنش باید پروتزهای ویژه ساخته می‌شد.

مریل هیچ‌گاه دست از تلاش برای رسیدن به نقش‌هایی که دوست داشت بازی کند برنداشت. از نوازندگی ویولن و گیتار گرفته تا یادگیری زبان‌های جدید، او همیشه برای اجراهایش از جان و دل مایه می‌گذارد! مریل استریپ در مصاحبه‌هایش عنوان کرده‌است که 50 سال است رابرت دنیرو 50 منبع الهام او در بازیگری بوده‌است و همیشه او را تمجید می‌کند. در این جستار به فیلم‌های اسکار مریل استریپ نیز می‌پردازیم: او سه بار برنده جایزه اسکار و 21 بار نامزد دریافت اسکار شده‌است. این بازیگر آمریکایی رکورددار بیشترین برنده گلدن گلوب برای 8 بار و نامزدی آن برای 31 بار است. مریل استریپ در زندگی شخصی هم موفق بوده‌ و بیشتر از 45سال زندگی مشترک با همسرش را تجربه کرده است؛ اما متأسفانه مدتی پیش دومینوی طلاق هالیوود به این زوج هم رسید و مریل استریپ و دان گامر اعلام کردند که از یکدیگر جدا شده‌اند. در ادامه به معرفی تعدادی از بهترین و ماندگارترین اجراهای مریل استریپ در فیلم‌های سینمایی می‌پردازیم:

1) جوآنا در کریمر علیه کریمر (Kramer vs.Kramer)

کارگردان: رابرت بنتون

نویسنده: رابرت بنتون

بازیگران: داستین هافمن، مریل استریپ، جاستین هنری

سال تولید: 1979

محصول کشور: آمریکا

داستان فیلم درباره‌ی تد کریمر، کارمند موفق یک شرکت تبلیغاتی است که بیش از حد کار می‌کند و همسرش جوآنا از تنهایی خسته شده‌است و تصمیم می‌گیرد از تد طلاق بگیرد و او را با پسرشان تنها می‌گذارد و خانه را ترک می‌کند. مریل استریپ در نقش جوآنا، یکی از ظریف ترین نقش‌هایش را ارائه داده‌است. تصویر زنی درمانده که چشم‌هایش همیشه قرمز و نگران است و شانه‌هایش از خستگی روحی خم شده‌است. هنگام تماشای فیلم تنهایی جوآنا را باور می‌کنیم و می‌خواهیم او را در آغوش بگیریم. کریمر علیه کریمر اثری ماندگار درباره طلاق است و با آنکه مریل استریپ سکانس‌های زیادی در این فیلم ندارد، اما چاشنیِ حیاتی فیلم محسوب می‌شود و برای این اثرگذاری درست و به‌یادماندنی موفق شد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل را از آن خود کند.

او در شروع فیلم آن‌قدر تحت فشار بودن و فروپاشی روانی‌اش را زیبا به‌تصویر می‌کشد که مخاطب همه‌ی پلان‌های بعدی و بدون حضور این زن را درک می‌کند و به او حق می‌دهد. باورپذیر بودن و خلق کردن کاراکتر زنی که کلیشه‌ای است را مریل با لحن حرف زدن، نوع نگاه کردن و حتی حرکت‌ دست‌هایش از کلیشه دور می‌کند و در نهایت با پلان شاهکار پایانی فیلم که بار روی دوشش را بالاخره پایین می‌گذارد و سبک شدنش حتی از پشت دوربین هم قابل لمس است، اجرای خود را به بهترین نحو ممکن به پایان می‌رساند. فیلم کریمر علیه کریمر با زوج با استعداد و جذاب داستین هافمن و مریل استریپ به بهترین فیلم در ژانر خودش تبدیل می‌شود.

2) سوفی در انتخاب سوفی (Sophie's Choice)

کارگردان: آلن جی پاکولا

نویسنده: ویلیام استیرون(رمان)، آلن جی پاکولا

بازیگران: مریل استریپ، کوین کلاین، نینا پولان

سال تولید: 1982

محصول کشور: آمریکا

فیلم انتخاب سوفی سکوی جهش مریل استریپ به عنوان یک بازیگر خاص محسوب می‌شود. داستان فیلم درباره‌ی ماجرای نسل کشی یهودیان توسط نازیان (هولوکاست) است و از کتابی به همین نام نوشته ویلیام استیرون اقتباس شده است. در سال 1947 یک جوان بیست و دو ساله همسایه یک زوج عجیب می‌شود که یک روز صدای دعوایشان می‌آید و یک روز صدای نجواهای عاشقانه‌اشان و او با این زوج رابطه داستانه‌ای برقرار می‌کند و متوجه می‌شود که «سوفی» یک کاتولیک لهستانی و از بازماندگان اردوهای مرگ نازی‌هاست که پس از مهاجرت به آمریکا تحت مراقبت «نیتان» قرار گرفته است.

انتخاب سوفی توانایی اصلی استریپ در اجرای لهجه‌ها و زبان‌های مختلف را به نمایش گذاشت. او در این فیلم انگلیسی را با لهجه‌ی لهستانی ادا می‌کند و به خوبی زبان آلمانی و لهستانی را بدون کمترین نقصی اجرا می‌کند. او فقط قبل از فیلم‌برداری چند ماه کلاس زبان لهستانی رفت اما توانست به بهترین نحو ممکن اجرایش را با این لهجه به نمایش بگذارد. بازی اصیل و باورپذیر مریل استریپ در این فیلم اکثر منتقدین را تحت تاثیر قرار داد. استریپ در صحنه‌های کلوزآپی که گذشته خود را تعریف می‌کند به‌خوبی از همه‌ی اجزای صورتش بهره می‌گیرد و امتحان بیان و کلوزآپ را با موفقیت پشت سر می‌گذارد. مریل استریپ برای بازی درخشانش در نقش سوفی موفق به کسب جایزه بهترین بازیگر نقش زن اسکار می‌شود.

3) فرانچسکا جانسون در پل‌های مدیسن کانتی (The Bridges of Madison County)

کارگردان: کلینت ایستوود

نویسنده: ریچارد لاگراونیس

بازیگران: کلینت ایستوود، مریل استریپ

سال تولید: 1995

محصول کشور: آمریکا

داستان فیلم درباره‌ی زنی خانه‌دار است که همسرش و دو فرزندش برای شرکت در مسابقه‌ای شهر را ترک می‌کنند و زن لحظه شماری می‌کند برای تنهایی و استراحت اما با ورود عکاسی مرموز به شهر برنامه‌ریزی های زن تغییر می‌کند. مریل استریپ و کلینت ایستوود در کنار یکدیگر زوج فراموش نشدنی را در پل‌های مدیسن کانتی اجرا کردند، هردو بازیگر بااستعداد و کاریزمایی که دارند عشق چندروزه بینشان را برای مخاطب باورپذیر جلوه دادند. مریل فرانچسکا را به اعماق وجودش وارد می‌کند، فرانچسکا زنی است که از همه چیز خسته شده است و فقط زنده‌ست اما زندگی نمی‌کند و در نیمه‌ی اول فیلم قبل از وارد شدن کلینت ایستوود در نقش عکاس غریبه، حالت نگاه و راه رفتن فرانچسکا به‌صورتی است که سنگینی خاصی را به مخاطبین انتقال می‌دهد و حس کرخت بودنش را باور می‌کنید.

اما از اولین ملاقاتش با رابرت شوق زندگی به نگاهش برمی‌گردد و تغییر کردن کاراکتر در این چهار روز کاملا مشهود است و این نتیجه‌ی هنرنمایی بدون نقص مریل استریپ است. فرانچسکا از زنی با روحی مرده به زنی تبدیل می‌شود که حاضر است برای عشقش قید هرچیزی که دارد را بزند. تحت فشار بودن فرانچسکا و بر سر دوراهی قرار گرفتن رفتن یا ماندن پلان‌های شاهکاری به واسطه استعداد مریل خلق می‌شود. این فیلم براساس یک رمان پرفروش با همین نام که در سال 1992 با قلم رابرت جیمز والر منتشر شده بود، ساخته شده است. مریل استریپ برای این فیلم نامزد جایزه اسکار در بخش بهترین بازیگر زن شد.

4) کلاریسا وان در ساعت‌ها (The Hours)

کارگردان: استیون دالدری

نویسنده: مایکل کانینگهام، دیوید هر

بازیگران: مریل استریپ، نیکول کیدمن، جولین مور

سال تولید: 2002

محصول کشور: بریتانیا

داستان فیلم درباره‌ی سه زن در سه دوره زمانی مختلف است و حول محور اختلال افسردگی می‌چرخد و از کتابی با همین نام نوشته «مایکل کانینگهام» ساخته و پرداخته شده‌است. پیام فیلم این است که افسردگی می‌تواند در کمین همه افراد باشد خواه زنی در جامعه مردسالار و در شهری کوچک(ویرجینیا وولف) که دنیا آن‌قدر برایت غیرقابل تحمل می‌شود که حتی نوشتن هم دیگر راه نجات نیست، خواه زنی در جامعه‌ای مدرن و آزاد (کلاریسا وان). کلاریسا از اختلال دیس‌تایمی (Dysthymia) رنج می‌برد، نوعی اختلال خلقی مزمن که از افسردگی اساسی شدت کمتری دارد.

کلاریسا که شخصیتی فرسوده است با بازی مریل استریپ گرمای زیادی به فیلم بخشیده‌است،کلاریسا هر روز صبح با لبخند به زندگی صبح بخیر می‌گوید اما زیربار فشار روانی نگهداری و حمایت از فرد افسرده به‌شدت شکننده شده است و هرلحظه احساس خفگی می‌کند. دوگانگی درونی و بیرونی زندگی کلاریسا با ظرافت بازی زیرپوستی مریل به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده شده‌است. مفهوم آزادی درونی و آزادی بیرونی با کلاریسا معنا پیدا می‌کند. او از فقدان آزادی درونی رنج می‌برد. شادی و غم کلاریسا مدت‌هاست که کاملاً بستگی به حال عشق دوران جوانی‌اش دارد. تشویش و اضطراب درونی این کاراکتر با میمیک چهره مریل و لحن صدایش مخاطب را قانع می‌کند.

5) میراندا پریسلی در شیطان پرادا می‌پوشد (The Devil Wears Prada)

کارگردان: دیوید فرانکل

نویسنده: الین بروش مک کنا

بازیگران: مریل استریپ، ان هاتاوی، امیلی بلانت

سال تولید: 2006

محصول کشور: آمریکا

داستان فیلم که براساس کتاب خانم لورن وایس‌برگر معاون سابق سردبیری نشریه Vogue ساخته شده است درباره‌ی دختری است به نام آندریا که به‌تازگی فارغ‌التحصیل رشته روزنامه نگاری شده است و در شهر نیویورک و در مجله مد Runway استخدام می‌شود تا به‌عنوان دستیار دوم میراندا پریستلی کار کند. آندریا آرزو دارد به یک روزنامه‌نگارتبدیل شود،به‌همین دلیل هم با این شغل به‌عنوان یک چالش موقت برخورد می‌کند و در ابتدا خیلی به آن اهمیتی نمی‌دهد اما با سخت‌گیری های میراندا همه چیز عوض می‌شود. حتی رفتار و اخلاق آندریا و سبک لباس پوشیدن و صحبت کردنش هم مسیر جدیدی در پیش می‌گیرد.

مریل استریپ در نقش میراندا پریستلی به‌راستی که می‌درخشد. جذبه و کاریزمای مریل برای مدیر بودن کار خودش را می‌کند. او با اتکا به نبوغ و تجربه زیادی که در دنیای هنر دارد یک هیولای نفوذ ناپذیر خلق می‌کند. قدرت زیادی که حتی در راه رفتن و نگاه نافذ مریل در نقش میراندا حس می‌شود، درحقیقت قدرت بازیگری استریپ را به نمایش می‌گذارد. کاراکتر وحشتناکی که حتی به زندگی خصوصی کارمندانش لطمه وارد می‌کند و برای راحتی خودش و پوشاندن نقاط ضعفش، تنهایی درونی که همراه میراندا است را فقط در چند پلان محدود کشف می‌کنیم؛ آن هم فقط زمانی که مریل اجازه می‌دهد!

مریل استریپ در یکی از مصاحبه‌هایش اعلام کرد که: «بازی به روش متداکتینگ را برای آخرین بار در شیطان پرادا می‌پوشد انجام دادم و دیگر نمی‌خواهم با این روش بازی کنم چون وحشتناک بود و سردی میراندا من را افسرده کرد.» مریل استریپ در زندگی واقعی شخصیتی شوخ دارد و برای مدت زمانی طولانی ماندن در نقش یک رئیس بی‌رحم و تحقیر کردن دیگران برایش آزاردهنده بوده است.

6) خواهر آلویسیوس در تردید (Doubt)

کارگردان: جان پاتریک شنلی

نویسنده: جان پاتریک شنلی

بازیگران: مریل استریپ، فیلیپ سیمورهافمن، امی آدامز

سال تولید: 2008

محصول کشور: آمریکا

داستان فیلم در مدرسه‌ی سنت نیکلاس در سال 1964 جریان دارد. پدر فلین که یک کشیش کاریزماتیک محسوب می‌شود،تلاش می‌کند تا آداب و رسوم سخت مدرسه را که توسط خواهر آلویسیوس بوویر وضع شده تغییر دهد و بادهای تغییر سیاسی جامعه را فرا گرفته‌است و مدرسه به‌تازگی اولین دانش آموز سیاه پوست خود،دونالد میلر را پذیرفته است. اما خیلی زود خواهر جیمز متوجه می‌شود که پدر فلین توجه خیلی زیادی به دونالد دارد و این شک خود را با خواهر بوویر درمیان می‌گذارد و خواهر آلویسیوس هم برای کشف حقیقت و بیرون راندن پدر فلین از مدرسه وارد یک جنگ صلیبی می‌شود.

مریل استریپ برای بازی در نقش خواهر بوویر حتی پلک زدن را برای خودش سخت می‌کند، با چشمانی بیش از حد گشاد شده و قدم‌های محکم همه چیز را نظاره می‌کند و هر لحظه مراقب است که خطایی دور از چشمانش انجام نشود که به پای او بنویسند البته بیش از حد مراقب بودن مصادف است با افزایش احتمال خطا! در تمام فیلم شما مبهوت بازیگریِ بدون عیب و نقص استریپ هستید؛ او برای کوچکترین حرکتش در نقش خواهر بوویر هم دقت و توجه زیادی به خرج داده و همه‌ی حرکاتش و لحنش را با آمادگی و برنامه‌ریزی قبلی انجام داده است.زمانی که مریل استریپ را در هر نقشی تماشا می‌کنیم تقریبا می‌توانیم مطمئن باشیم که یکی از که بهترین اجرایش را به نمایش خواهد گذاشت، چون او در هر اجرایی برای بهترین بودن تلاش می‌کند و به نظر می‌رسد که عطش او برای بازیگری هرگز پایان‌پذیر نیست. در یکی از پلان‌های شاهکار فیلم تردید وقتی مریل و فیلیپ سیمور در مقابل هم قرار می‌گیرند، شاهد دوئل فوق العاده‌ای بین این دو بازیگر هستیم. برون‌ریزی خواهر بوویر در این سکانس با دیالوگ معروف «من کاری که لازمه رو انجام می‌دم، حتی اگر برم جهنم» به‌یادماندنی است.

7) مارگارت تاچر در بانوی آهنین (The Iron Lady)

کارگردان: فیلیدا لوید

نویسنده: ابی مورگان

بازیگران: مریل استریپ، جیم برودبنت، الیویا کلمن

سال تولید: 2011

محصول کشور: بریتانیا، فرانسه

داستان این فیلم روایتگر زندگی مارگارت تاچر اولین نخست وزیر زن انگلستان است که در قالب فلش بک در ذهن مارگارت پیر یادآوری می‌شود. مارگارت همسر محبوبش دنیس را از دست داده است اما خیال دنیس او را رها نمی‌کند! او به‌یاد موفقیت‌های مدرسه و زمان دانشگاه و سپس خرده فعالیت‌های اقتصادی‌اش می‌افتد. زمانی که فعالیت‌های سیاسی را آغاز می‌کند و به حزب محافظه‌کار می‌پیوندد. سخنرانی‌های تاثیرگذار او در مجلس موفقیت‌های زیادی برای او کسب می‌کند. گرچه ابتدا نخست وزیری برای او هدف دست نیافتنی محسوب می‌شد، اما در نهایت با کمک همکارانش موفق به کسب این مقام شد. مسائل مهم دوره نخست وزیری او درگیری نظامی با آرژانتین بر سر مالکیت یک جزیره و قانون مالیات برابر برای همه انگلیسی‌ها بود. در انتهای فیلم مارگارت پیر با دنیس خیالی‌اش خداحافظی می‌کند و به زندگی عادی برمی‌گردد.

مریل استریپ یکی از بهترین اجراهایش را در نقش مارگارت تاچر از خود به یادگار می‌گذارد و برای بار سوم جایزه اسکار را با خود به خانه می‌برد! نوع راه رفتن و نحوه بیان استریپ در پیری مارگارت بسیار ظریف و فکرشده‌ است و کنترل بیانش بسیار قابل توجه. مریل قبل از به قدرت رسیدن تاچر، در سکانس‌های مختلف صدایی زیر و پراحساس دارد اما بعد از اینکه او پیش یک استاد صداپردازی می‌رود، یاد می‌گیرد صدای زیر خود را کنترل کند و همچون یک رهبر پرجذبه خطابه کند. در فیلم بانوی آهنین مریل استریپ در اجرای لهجه انگلیسی هم موفق عمل می‌کند.

برخی منتقدین معتقدند گریم سنگین مریل استریپ مانع شده‌است که ظرافت‌های بازی تصویری او دیده شود اما بازی استریپ در این فیلم بیشتر به رخ کشیدن قدرت صدای او بوده است. اگر می‌خواهید این قدرت به شما ثابت شود، سخنرانی‌های بدون تصویر تاچر را با صدای استریپ در این فیلم مقایسه کنید. به‌سختی می‌توانید تشخیص بدهید که کدام صدا متعلق به استریپ است! البته ناعادلانه است که رفتارهای فیزیکی تاچر را که به‌خوبی توسط استریپ تقلید شده‌است، نادیده بگیریم.

8) کاترین گراهام در پست (The Post)

کارگردان: استیون اسپیلبرگ

نویسنده: لیز هانا، جاش سینگر

بازیگران: مریل استریپ، تام هنکس، متیو رایس

سال تولید: 2017

محصول کشور: آمریکا

داستان فیلم درباره‌ی کاترین گراهام است،اولین زنی که ریاست نشریه واشنگتن پست را برعهده داشت و به‌تازگی پی برده که اسنادی درباره حضور آمریکا در جنگ ویتنام وجود دارند که می‌توانند رسوایی سختی برای کاخ سفید به همراه داشته باشد. اما از سوی دیگر پس از اینکه نیویورک تایمز که رقیب واشنگتن پست محسوب می‌شود، قصد داشته تا بخشی از اسناد را منتشر نماید با تهدید کاخ سفید مواجه شده است و همین موضوع شرایط را پیچیده می‌کند. مریل استریپ در نقش کاترین گراهام بازی قابل توجه‌ دیگری از خودش ارائه می‌دهد. جزئیات تصویری فوق‌العاده‌ای از مهارت‌های بازیگری او در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد.

کاترین زنی سرسخت و محافظه کار بوده‌است و برای اولین بودنش میان جمع همه‌ی مردان همواره مجبور بوده‌است برای هرقدمی که می‌خواهد بردارد، فکر شده جلو برود و استریپ در نمایش تشویش و اضطراب درونی در از روند افشای اسناد، استادانه عمل می‌کند! کار کردن در دوران ضدزن از کاترین یک جنگجو ساخته است و این جنگنده بودن در بیان و میمیک چهره و حرکات دست مریل عالی به‌تصویر کشیده شده‌است. کاراکتر سرسخت و توانای گراهام درمقابل بازی ستایش شده‌ی تام هنکس یک زوج بازیگری قوی شکل داده‌اند که مخاطبین را به دنبال خود می‌کشانند و ضعف‌های فیلم‌نامه در روایت یک جریان سیاسی را تا حد زیادی می‌پوشانند. البته از دیگر اعضای تیم بازیگری پرقدرت فیلم که با وسواس انتخاب شده‌اند، نمی‌توان چشم پوشی کرد. مریل استریپ با لهجه جنوبی جالبی که در این فیلم به نمایش می‌گذارد، توانسته احساس ترس همراه با تعهد رسانه‌ای گراهام را برای مخاطب زنده کند تا تماشاگر با دیدن او بیشتر به ارزش‌های گراهام در تغییر معادلات سیاسی معاصر تاریخ ایالات متحده پی ببرد.

از نظر شما بهترین اجراهای مریل استریپ به کدام فیلم‌ها مربوط می‌شود؟ نظر خود را در قسمت کامنت‌ها بنویسید.

نویسنده: مهتاب محمودی (تحریریه ماجرا)

بهترین اجراهای مریل استریپ مقابل دوربین سینما

مهتاب محمودی

دوره های مرتبط

جهت ثبت نام، شماره موبایل و رمز عبور انتخابی خود را وارد نمایید.

کد 5 رقمی ارسال شده به موبایل خود را وارد کنید

جهت ورود نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نمایید.