جشنواره کن (Festival de cannes) جشنواره‌ای سالانه است که در شهر کن کشور فرانسه برگزار می‌شود. این جشنواره یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین رویدادهای سینمایی جهان و محلی برای پیش‌نمایش فیلم‌های جدید از تمامی ژانرها از جمله فیلم کوتاه به‌شمار می‌آید. تاریخ برگزاری جشنواره کن هرسال در فصل بهار و ماه مه است. دربخش سینه فونداسیون، 15فیلم کوتاه از سراسر جهان که عموما توسط دانشجویان مدرسه‌های فیلم ساخته شده است، توسط جشنواره انتخاب می‌شوند. این بخش هیئت داوری جداگانه دارد و سه جایزه به فیلم‌های برگزیده در سالن بونوئل اعطا می‌شود.

نخل طلای فیلم کوتاه (Palme d'Or du court métrage) بالاترین جایزه مخصوص به فیلم کوتاه در جشنواره کن است. هیئت داوری آن همان هیئت داوری سینه فونداسیون است. گاهی برای تشویق فیلمسازان یک فیلم کوتاه دیگر هم انتخاب می‌شود. هزینه شرکت درجشنواره کن برای هر فیلم کوتاه تقریبا 30 یورو درنظر گرفته شده‌است. از اولین برندگان ایرانی جشنواره کن در بخش فیلم کوتاه می‌توان فیلم «طلوع فجر» ساخته مرحوم احمد فاروقی قاجار را نام برد که جایزه شورای عالی تکنیک در سال 1343 را دریافت کرد.

در این جستار سعی کردیم به معرفی چند فیلم‌ کوتاه برتر در سال‌های اخیر جشنواره کن که دسترسی به آن‌ها برای مخاطبین در فضای اینترنت امکان پذیر است، بپردازیم.

1. همه‌ی کلاغ‌های دنیا (All the Crows in the World)

کارگردان: تنگ ایی

بازیگران: چن شوانیو، شو بائوهه

سال ساخت: 2021

محصول کشور: هنگ کنگ

فیلم همه‌ی کلاغ‌های دنیا در سال 2021 برنده نخل طلای کن شد.

داستان فیلم درباره یک دختر دبیرستانی است که یک شب وارد دنیای آدم بزرگ‌ها می‌شود و درگیر زندگی شبانه و زیرزمینی آن‌ها می‌شود. با مردهای سن بالا که برده شهوت و خرافات هستند، آشنا می‌شود،فیلم درتلاش است همه‌ی باورهای سنتی و تابوها را به تمسخر بگیرد و دنیا در سال 2021 را نشان بدهد! از مضامین اصلی فیلم می‌توان به هم‌جنس‌گرایی اشاره کرد و نمی‌توان منکر این مسئله شد که جشنواره کن در سال‌های اخیر به این موضوع توجه ویژه‌ای نشان داده است. حتی نخل کوئیر (به فرانسوی: Queer Palm) جایزه مستقلی است که به فیلم‌های مرتبط با ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس در جشنواره فیلم کن اهدا می‌شود و این جایزه در سال 2010 بنیان‌گذارده شد و توسط دو فیلم‌ساز فرانسوی،الیویه دوکاستل و ژاک مارتینو حمایت مالی می‌شود.

فیلم می‌خواهد بگوید که این دنیا دیگر دنیایی نیست که در آن نگران باکره بودن دختران باشید، نوع روابط و دوست داشتن فرق کرده‌است و باید این تفاوت‌ها را بپذیرید.

2. می‌ترسم چهره‌ات را فراموش کنم (I Am Afraid to Forget Your Face)

کارگردان: سامح علاء

بازیگران: نورهان احمد، سیف همدا

سال تولید: 2020

محصول کشور: مصر

فیلم می‌ترسم چهره‌ات را فراموش کنم برنده نخل طلای کن در سال 2020 شد.

داستان فیلم روایتی دردناک از عشق در خاورمیانه است و میزان دردناک بودن آن می‌تواند قلبتان را سیاه کند! کارگردان بدون دیالوگ و شلوغ بازی‌های مرسوم، داستانش را روایت می‌کند و با دوربینش کاراکتر نقش اصلی فیلم که پسری جوان است را دنبال می‌کند، شعارِ «هرکاری حاضرم برای عشق انجام دهم» را به تصویر می‌کشد اما نوشدارو بعد از مرگ سهراب فایده‌ای ندارد.

میزان رنج و استرسی که کاراکتر اصلی تحمل می‌کند باعث می‌شود نفس‌تان را در سینه حبس کنید و خم شدن کمر یک جوان را تماشا کنید. انتخاب هوشمندانه پسر در شرایط بحرانی برای خداحافظی با عشقی که از دست رفته است و لحظه‌ی بوسه‌ بر پیشانی را می‌توان سکانس برتر این فیلم دانست، دوربین‌ِ روی دست در تمام سکانس‌های فیلم تشویش شخصیت را به‌خوبی انتقال می‌دهد و همه چیز برای خلق یک اثر مهم در این فیلم کنار هم قرار گرفته است.

3. همه‌ی این موجودات (All These Creatures)

کارگردان: چارلز ویلیامز

بازیگران: یرد اسکات، ماندلا ماتیا

سال تولید: 2018

محصول کشور: استرالیا

فیلم همه این موجودات برنده جایزه نخل طلای کن در سال 2018 شد.

این فیلم در قطع 16میلی‌متری فیلم‌برداری شده است. لوکیشن فیلم در شرق ملبورن است و بازیگر نوجوان فیلم، یرد اسکات، از میان بیش از 400 نوجوان انتخاب شده است. داستان فیلم درباره‌ی پسری نوجوان است که تلاش می‌کند خاطره‌ فروپاشی روانی پدرش و همه این موجودات کوچکی که درون ذهن ما زندگی می‌کنند را به‌یاد آورد. کارگردان اثر ویلیامز، با توجه به جزئیات و نمایش دادن‌شان با ظرافتی هنرمندانه مخاطب را شگفت زده می‌کند.

فیلم با تک‌گویی پسر نوجوان که راوی قصه است روایت می‌شود و این انتخاب در هماهنگی کامل با فیلم‌برداری و تدوین اثر است. فیلم شخصی و شاعرانه است و استعاره‌ی موازی میان خانه‌ای که مورد هجوم نوعی انگل ناشناخته قرار می‌گیرد و آنچه مغز را بیمار می‌سازد، ذهن مخاطب را درگیر می‌کند. درگیری پسر نوجوان برای کشف تفاوت انسان بد و انسانی که مبتلا به بیماری روانی است در سکانس دونفره‌ی پدر و پسری به بهترین شکل ممکن به‌تصویر کشیده شده است.

4.یک شب آرام (A Gentle Night)

کارگردان: کیو یانگ

بازیگران: شوکسیان لی، وندی ژائو

سال تولید: 2017

محصول کشور: چین

فیلم یک شب آرام محصول کشور چین برنده نخل طلای کن در سال 2017 شد.

داستان فیلم با یک موضوع کلیشه‌ای شروع می‌شود، پدر و مادری در یک ایستگاه پلیس درحال گزارش دادن گم شدن دخترشان هستند. نقطه قوت این فیلم لزوما فیلم‌نامه آن نیست! کارگردانی دقیق و خلاقانه این اثر است که از همان شروع فیلم پدر را به حاشیه می‌برد و ما متوجه می‌شویم با یک مادر خطاکار روبه‌رو هستیم؛ پدر در خانه لباس خواب می‌پوشد و بی‌تفاوت خودش را برای خواب آماده می‌کند، درحالیکه مادر بی‌قرار است. مادر در یک شب سرد با بیرون زدن از خانه سفرش را شروع می‌کند، سفری درونی که برایش زجرآور است و ثانیه‌ها در فیلم کش پیدا می‌کنند. مادر به بدترین‌ها فکر می‌کند و خودش را مقصر می‌داند و درنهایت در یک نقطه از داستان تصمیم می‌گیرد متوقف شود و خودش را به گذر زمان بسپارد.

5. تایم کد (Timecode)

کارگردان: خوانخو گیمنز

بازیگران: نیکلاس ریچینی، پپ دومنک

سال تولید: 2016

محصول کشور: اسپانیا

تایم کد محصول کشور اسپانیا در سال 2016 برنده نخل طلای فیلم کوتاه کن شد.

تایم کد شاید یکی از بهترین فیلم کوتاه‌های دهه اخیر در جهان محسوب شود که نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه هم بوده است و جوایز بین‌المللی زیادی را از آن خود کرده است. داستان فیلم درباره‌ی دختر و پسر جوانی است که در یک پارکینگ شبانه روزی در شیفت‌های متفاوت، نگهبان هستند. یک روز کارفرما به لونا اطلاع می‌دهد شیشه‌ی یکی از ماشین‌ها در شیفت شب شکسته شده است و او باید چک کند که چطور این اتفاق افتاده است. لونا متوجه می‌شود دیه‌گو درحال رقصیدن شیشه را شکسته است، اما او را لو نمی‌دهد.

طریقه‌ی شکل‌گیری ارتباط بین لونا و دیه‌گو با کمترین دیالوگ و نگاه‌هایی با یکدیگر رد و بدل می‌کنند و علامت‌هایی که برای هم می‌گذارند، مخاطب را با هیجان به‌دنبال خود می‌کشاند. بازی لونا و دیه‌گو و حرکت‌های بدنشان از نقاط قوت این فیلم محسوب می‌شود، البته خلاقیت کارگردان در تک‌تک پلان‌ها و بازی با دوربین‌های مداربسته تکرارنشدنی است. و با سکانسی پایانی که شاهکار هنرنمایی دو بازیگر اصلی آن است، فیلم به پایان می‌رسد و بُعد دیگری از زندگی را برای مخاطب آشکار می‌کند.

6.موج 98 (Waves 98)

کارگردان: الی داغر

بازیگران: الی بسیلا، شیرین خوری

سال تولید: 2015

محصول کشور: لبنان

فیلم پویانمایی موج 98 برنده جایزه نخل طلای کن در سال 2015 شد.

الی داغر کارگردان این اثر حال و هوای درگیری‌های خودش را در فیلم به تصویر کشیده است. هر خاورمیانه‌ای که درگیر جنگ است، این فیلم را با پوست و گوشت و استخوانش درک می‌کند!

داستان فیلم درباره‌ی پسری به اسم عمر است که در اواخر دهه 1990 در حومه شمالی بیروت زندگی می‌کند و از سبک زندگی آن جا کلافه شده است و وسوسه می‌شود تا به شهر برود و زندگی در آن جا را کشف کند، او در زندگی شهری غرق می‌شود و دچار تضاد عشق و نفرت با زادگاهش می‌شود. کارگردان فیلم واقعیت و خیال را با استفاده از تصاویر واقعی و تلفیق با انیمیشن به سبک سه بعدی نشان می‌دهد و مخاطب را مثل عمر در داستان معلق نگه می‌دارد. از ابتدای فیلم به ذهن عمر وارد می‌شویم و او را همراهی می‌کنیم و درک می‌کنیم. مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی که در بیروت حاکم است با استفاده از نمادگرایی به‌تصویر کشیده شده است.

7. لیدی (LEIDI)

کارگردان: سیمون مسا سوتو

بازیگران: الخاندرا مونتویا ویلا، هکتور اورگو

سال تولید: 2014

محصول کشور: کلمبیا

فیلم لیدی در سال 2014 نخل طلا بهترین فیلم کوتاه را از آن خود کرد، داستان فیلم در دنیایی روایت می‌شود که شاید برای اکثر مخاطبین نا آشنا و غیرقابل درک باشد اما واقعیت است و قطعا خالق اثر تجربه زیستی نزدیکی با مضمون فیلم داشته است.

لیدی، دختری نوجوان است که به‌تازگی مادر شده است و نوزادی دارد که باید مراقبش باشد، در ابتدا این کم سن و سال بودن لیدی عجیب است اما در ادامه کارگردان با هوشمندی دخترهای دیگری که مثل لیدی هستند و در این محله خاص زندگی می‌کنند را نشان می‌دهد و مخاطب قانع می‌شود که در این نقطه خاص همه بدون فکر از یک الگوی مشخص پیروی می‌کنند. دخترانی در تلاش برای به دست آوردن عشق پسرانی که به‌دنبال شهوت هستند و درنهایت فرزندانی با آینده‌ای نامعلوم و مشابه با والدینشان!

کارگردان با هنرنمایی کاراکترهایی که نمی‌خواهد نشان بدهد را از تصویر حذف می‌کند و همه‌ی تمرکز دوربین روی لیدی و تنهایی درونش است.

8. ساکت (Silent)

کارگردان: رضان یشیلباس

بازیگران: جم بندر، بلچیم بلگین

سال تولید: 2013

محصول کشور: ترکیه

فیلم ساکت محصول کشور ترکیه، جایزه نخل طلا کن بهترین فیلم کوتاه را در سال 2013 از آن خود کرد.

فیلم ساکت، به‌سادگی داستان خود را روایت می‌کند و مفهوم پیچیده‌اش را می‌رساند. هرفیلم کوتاهی یک شاه سکانس دارد که همان‌جا با خودت زمزمه می‌کنی "احتمالا برای همین جایزه گرفته است" و فیلم ساکت این شاه سکانس را به بهترین نحو ممکن به تصویر کشیده‌است.

داستان فیلم درباره‌ی زنانی است که بعد از کودتای ترکیه در سال 1980 تنها شده‌‌اند و همسرانشان در زندان هستند و باید تنهایی بار مشکلات را تحمل کنند و دلتنگ باشند و به ملاقات‌های کوتاه رضایت بدهند! ملاقات‌هایی در سکوت! چرا که اجازه ندارند در زندان به کردی صحبت کنند، کارگردان این فیلم دوربینش را به سمت طرف شکنجه و زندانیان و رنج آن‌ها نگرفته‌است و سعی ‌می‌کند ظلم را با زنی تنها نشان دهد. نقطه قوت فیلم بازی دو بازیگر اصلی آن است که که در همان شاه سکانس فیلم می‌درخشند.

9. لباس شنای 46 (Badpakje 46)

کارگردان: وانس دستوپ

بازیگران: ویم اوبروک، یوهان هلدنبرگ

سال تولید: 2011

محصول کشور: بلژیک

لباس شنای 46 برنده جایزه‌ی ویژه از طرف هیئت داوران در سال 2011 شد و نخل طلای کن فیلم کوتاه در این سال به فیلم صلیب از فرانسه اهدا شد، اما حیف بود اگر این فیلم در این لیست معرفی نمی‌کردیم. آن هم به‌دلیل موضوعات ویرانگری که خالق اثر دست روی آن‌ها گذاشته است و متعلق به هرجای دنیا که باشید با این فیلم همزادپنداری پیدا می‌کنید. رابطه نوجوانان با بلوغ و بدنشان همیشه موضوع حساسی است و نباید نادیده گرفته شود. در این فیلم کوتاه ما یک کاراکتر اصلی دختر داریم که برای مسابقات شنا در حال آماده شدن است اما او یک نوجوان ورزشکار معمولی شبیه بقیه نیست، نوجوانیست که بقیه او را چاق صدا می‌کنند.

اما چندتا نکته است که این فیلم را مهم و قابل توجه کرده است. نویسنده و کارگردان یک دختر کلیشه‌ای نوجوان چاق به مخاطبین نشان نمی‌دهند، بلکه او خودش را یک نوجوان معمولی می‌بیند که هدف دارد و تلاش می‌کند، کارگردان هوشمندانه جایش را نزدیک به دختر حفظ می‌کند و او را تا اخر فیلم همراهی می‌کند و با یک پایان درست و دقیق فیلم را به اتمام می‌رساند.

10.جزیره واق‌واق کن (Chienne d'histoire)

کارگردان: سرژ آویدیکیان

سال تولید: 2010

محصول کشور: فرانسه، ترکیه

آخرین فیلم این جستار یک اثر ارزشمند و دردناک است که قلبتان را مچاله می‌کند،انیمیشن Chienne d'histoire موفق شد در سال 2010 نخل طلایی فیلم کوتاه کن را از آن خود کند.

این انیمیشن دوبعدی است و با روش کات اوت ساخته شده‌است و رنگ‌آمیزی بک‌گراندها با آبرنگ و لکه‌گذاری‌های رنگی اجرا شده‌اند و در انتقال حس تاریکی این فاجعه موفق بودند. موسیقی از نقاط قوت این اثر بدون دیالوگ است، موسیقی تلفیقی با نوای سازهای سنتی ترکیه و ویولنسل به خدمت تک‌تک صحنه‌ها درآمده است. داستان این انیمیشن واقعی است! در سال 1910 شهر قسطنطنیه (استانبول) لبریز از سگ‌های ولگرد است و دولت جدید که تحت تاثیر فرهنگ غربی است از آن‌ها مشورت می‌گیرد و تصمیم گرفته‌ می‌شود سی‌هزار قلاده‌ی سگ ولگرد به یک جزیره بیابانی خارج از سواحل شهری برده شوند و تشنه و گرسنه آن‌جا رها شوند تا از بین بروند، داستان از دید یک ماده سگ و پلیسی که او و توله‌هایش را داخل قفس می‌اندازد، روایت می‌شود.

صحنه آخر این انیمیشن و تلاش سگ‌ها برای نجات تا آخرین لحظه از به‌یادماندنی‌ترین صحنه‌های این اثر محسوب می‌شود.

شما چه فیلم‌های کوتاه دیگری به این لیست اضافه می‌کنید؟ در قسمت کامنت‌ها نظرات خود را بنویسید.

نویسنده: مهتاب محمودی (تحریریه ماجرا)

10 فیلم کوتاه برتر جشنواره کن در 10 سال اخیر

مهتاب محمودی

دوره های مرتبط

جهت ثبت نام، شماره موبایل و رمز عبور انتخابی خود را وارد نمایید.

کد 5 رقمی ارسال شده به موبایل خود را وارد کنید

جهت ورود نام کاربری و رمز عبور خود را وارد نمایید.